توسعه فردی و  پیشرفت

پیشرفت از مسیر توسعه فردی

«فقط به پیشرفت فکر کنید و از حاشیه به شدت پرهیز کنید.» این تنها راه نجات کشور است. بچرخید، بگردید، بخوانید و به دست بیاورید که افراد دیگر، کشور‌های توسعه یافته، چهره‌های تاریخی، قهرمانان، دانشمندان، مشاهیر و برگزیدگان کشور و... هرکدام چرا و چگونه به پیشرفت نائل شده اند. هیچ اشکالی ندارد تجربه‌های سودمند و کارگشای دیگران را به دست بیاوریم، دوباره کاری نکنیم و روش‌های مناسبی را که دیگران تجربه کرده اند، استفاده کنیم.

ما خودمان را موظف به رعایت اصول اخلاقی و ارزشی می‌دانیم و بدون شک هر نوع منفعت مادی را که بدون رعایت موازین فکری و ناقض باور‌های ما باشد، «پیشرفت» قلمداد نمی‌کنیم؛ اما آن طرف ماجرا دستاورد‌های دیگران که تکرارشدنی، پذیرفته و مطلوب است، می‌تواند فرصتی مناسب به منظور توسعه فردی برای ما فراهم کند. درحالی که بسیاری تلاش می‌کنند همه مسائل را سیاسی کنند و ذهن مردم به ویژه جوانان را از امر مهمی مثل «توسعه فردی» منحرف سازند، این وظیفه ماست که تلاش کنیم دانش، مهارت، صلاحیت و شایستگی مان را افزایش دهیم که تنها راه پیشرفت، «تلاش هدفمند و برنامه ریزی شده» است.

امیدواری و تلاش

متأسفانه اوضاع واحوال کشور به ویژه در حوزه معیشتی و اقتصادی این روز‌ها خوب نیست و بسیاری از مردم به دلیل تورم، تحریم و مشکلات ناشی از آن‌ها زندگی را به سختی می‌گذرانند. دراین میان، هیجانات کاذب اجتماعی و اغتشاشات برنامه ریزی شده هم آسیب فراوانی به روحیه عمومی وارد کرده است و هیچ کسی نمی‌تواند مجموع این مشکلات در کنار مواردی دیگر مانند حمایت نشدن از نخبگان، فقدان شایسته سالاری، فقر، فساد مالی و اداری، تبعیض و مواردی از این دست را انکار کند؛ اما هیچ کدام از مواردی که گفته شد، دلیلی بر ناامیدی و غافل شدن از خویشتن نیست.

به اقتضای توفیق تدریس در دانشگاه، همواره در تعاملی وسیع با جوانان دانشجو هستم و به چشم خودم می‌بینم که چگونه جریان سازی علیه مجاهدت علمی و افزایش توسعه فردی توسط بیگانگان مغرض یا خودی‌های غافل، در گروه زیادی تردید ایجاد کرده و به امید پیشرفت آن‌ها خدشه رسانده است. بدون شک گام اول پیشرفت کشور پذیرش همین کم وکاستی‌های موجود است که باید به صورت آگاهانه و منصفانه صورت پذیرد، ولی گام بعدی هم وجود دارد که تلاش حداکثری و عمومی برای رفع مشکلات و حرکت و تلاش امیدوارانه برای پیشرفت کشور است؛ امری مهم که مقدمه آن «همت جمعی و توسعه فردی» است.

توسعه فردی را از کجا شروع کنیم؟

توسعه فردی شامل مجموعه فعالیت‌هایی هدفمند و برنامه ریزی شده است که برای شناسایی و بهبود استعدادها، ظرفیت یادگیری، اشتغال و حتی ثروت طراحی می‌شود. بر این اساس، شخص ابتدا زمینه ارتقای فردی را فراهم می‌سازد و با گسترش آن، ارتقای عمومی محقق می‌شود.

به عبارت دیگر، توسعه شخصی یعنی تقویت و پرورش هر مهارت مطلوبی که قصد دارید برای بهبود فکر و عملکرد خودتان آن را شناسایی کنید و توسعه دهید. شاید ابعاد زیادی برای توسعه فردی وجود داشته باشد، ولی بر اساس دیدگاه بسیاری از متخصصان، این امر بر پنج ستون اصلی بنا شده است که عبارت اند از ذهنی، اجتماعی، معنوی، عاطفی و جسمی. یکی دیگر از پیش زمینه‌های توسعه فردی این است که انسان باید روی یافتن روش‌های جدید برای رویارویی با چالش‌های روزانه که زندگی برابر او قرار می‌دهد، تمرکز کند.

خلاقیت راهگشای بهره وری است؛ پس باید تا‌ می‌توانیم قوه خلاقیت و ایده پردازی را تقویت کنیم. از محدودیت‌ها و موانع نهراسید که بخشی از آن‌ها طبیعت زندگی است و مسیر پیشرفت و توسعه همواره با چالش‌های فراوانی برای همگان روبه روست، هرچند شدت و میزان آن در جوامع مختلف متفاوت است.

مدیریت توسعه و پیشرفت

چرا با وجود سرمایه‌های غنی، موقعیت برتر ژئوپلیتیکی، دارایی‌ها و ثروت‌های خدادادی فراوان و جاذبه‌های بسیار گردشگری و... این سرزمین اکنون در آنجایی که شایسته است، قرار ندارند؟ چگونه کشور‌هایی با استعدادها، منابع و ثروت‌هایی به مراتب کمتر جایگاهی بهتر از ما در رقابت‌های اقتصادی در جهان دارند؟ پاسخ به این سؤال‌ها مجال زیادی نیاز دارد، اما اگر بخواهیم به صورت کاملا مختصر بدان بپردازیم، باید به دو عامل مهم و اساسی اشاره کنیم: نخست، مدل ذهنی پیشرفت و دوم، مدیریت توسعه و پیشرفت در کشور. مدل ذهنی و فرهنگ رفتاری ناشی از آن در کشور ما برمبنای امیدواری و تلاش حداکثری و هدفمند نیست.

نشان به آن نشان که ساعات کار اداری مفید کارمندان ما کمتر از یک ساعت در روز یا سرانه مطالعه در کشور بسیار کم است یا اینکه دانشگاه‌های ما هنوز مدرک محورند و موارد بسیار دیگر که ذکرشدنی است. مهم تر، شیوه مدیریت توسعه و پیشرفت در کشور است که متأسفانه شایسته سالاری و شایسته گزینی در آن وجود ندارد که این امر هم سبب کاهش انگیزه و هم هرزرفتن منابع می‌شود. اگر توسعه و پیشرفت و به دنبال آن رفاه عمومی را‌ می‌خواهیم، نیازمند توجه جدی به این موارد هستیم.